Cổ phiếu quỹ (Treasury Stock) là loại hình cổ phiếu được phát hành bởi các công ty cổ phần. Sau đó, chính các công ty này sẽ sử dụng nguồn vốn hợp pháp và mua lại cũng như nắm giữ như những nhà đầu tư khác. Đặc biệt, số cổ phiếu này sẽ không được tính vào số lượng công ty đang lưu hành.
Đặc điểm của cổ phiếu quỹ
Cụ thể, cổ phiếu quỹ sẽ có các đặc điểm nổi bật sau đây mà các nhà đầu tư nên nắm rõ.
Loại hình này sẽ dễ dàng làm giảm sự lưu hành cổ phiếu của công ty trên thị trường chứng khoán.
Chủ sở hữu cổ phiếu quỹ không có quyền biểu quyết, không được chi trả cổ tức cũng như không thể mua thêm cổ phiếu mới.
Một công ty chỉ có thể nắm giữ một lượng cổ phiếu quỹ hạn chế theo quy định.
Những quy định về việc mua bán cổ phiếu quỹ
Cổ phiếu quỹ niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán thì khi thực hiện mua hoặc bán cần phải tuân thủ quy định về giao dịch của Sở.
#Điều kiện mua lại cổ phiếu quỹ:
- Công ty cần có đủ nguồn vốn để mua lại và được xác định dựa trên báo cáo tài chính theo đúng quy định.
- Công ty mẹ muốn mua lại cổ phiếu quỹ có thể dùng thặng dư vốn cổ phần và các quỹ khác nhưng vẫn phải xác định dựa trên báo cáo tài chính.
- Nếu công ty mẹ mua bằng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối thì bắt buộc nguồn vốn này không được lớn hơn mức lợi nhuận đó.
- Khi mua cần phải có phương án mua lại và thời gian thực hiện cũng như nguyên tắc xác định giá.
#Điều kiện bán cổ phiếu quỹ:
Với lượng cổ phiếu quỹ đã mua trước thời điểm Luật Chứng khoán 2019 có hiệu lực, doanh nghiệp được bán hoặc dùng làm cổ phiếu thưởng. Còn hiện tại, doanh nghiệp sẽ tiến hành hủy lượng cổ phiếu quỹ đã mua, đồng thời không được chào bán cổ phần tăng vốn trong vòng 6 tháng kể từ ngày kết thúc việc mua cổ phiếu quỹ.
Với những cổ phiếu chưa niêm yết thì chỉ được thực hiện giao dịch thông qua công ty chứng khoán được chỉ định.
Nguyên tắc xác định giá mua hoặc bán cổ phiếu quỹ theo công thức sau:
- Giá đặt mua ≤ giá tham chiếu + (Giá tham chiếu *50% biên độ giao động giá của cổ phiếu).
- Giá đặt bán ≥ giá tham chiếu – (Giá tham chiếu *50% biên độ giao động giá của cổ phiếu).
- Trong mỗi ngày giao dịch, công ty đăng ký giao dịch sẽ giao dịch cổ phiếu quỹ theo phương thức khớp lệnh chỉ được đặt lệnh giao dịch với tổng khối lượng tối thiểu là 3% và tối đa là 10% khối lượng đã đăng ký.
# Ưu điểm của cổ phiếu quỹ
- Một doanh nghiệp thực hiện mua lại cổ phiếu quỹ sẽ tạo cơ hội để tăng giá, kích thích cổ phiếu đặc biệt có hiệu quả khi cổ phiếu của công ty đang trong tình trạng bị định giá thấp hơn thực tế
- Trong bối cảnh giá cổ phiếu của doanh nghiệp đang bị giảm sâu thì cổ phiếu quỹ sẽ giúp doanh nghiệp phần nào khẳng định với các nhà đầu tư và cổ đông rằng công ty vẫn đang hoạt động tốt.
- Việc doanh nghiệp thu mua cổ phiếu giúp tác động tới xu hướng biến động giá trên thị trường, tăng giá cổ phiếu, từ đó kích cầu và giúp tốc độ giảm giá của cổ phiếu chậm lại.
- Cổ phiếu quỹ được xem là một kênh đầu tư, doanh nghiệp có thể sử dụng hiệu quả nguồn tiền nhàn rỗi mang lại lợi nhuận.
- Thay vì phát hành cổ phiếu ESOP, doanh nghiệp hoàn toàn có thể phát hành cổ phiếu thưởng cho nhân viên.
- Cổ phiếu quỹ giúp cải thiện các chỉ tiêu EPS (chỉ tiêu lợi nhuận trên cổ phần) trên thị trường của doanh nghiệp.
# Nhược điểm của cổ phiếu quỹ
- Cổ phiếu quỹ dễ bị lạm dụng, gây ảnh hưởng tới an toàn tài chính của doanh nghiệp, từ đó gây thiệu hại cho cá cổ đông khác.
- Việc giao dịch một lượng lớn cổ phiếu quỹ sẽ làm giảm nguồn tiền mặt cũng như làm giảm chi phí cho các hoạt động khác của công ty.
- Trong một số trường hợp, việc công ty mua cổ phiếu quỹ có thể khiến cho giá cổ phiếu trên thị trường không đổi thậm chí là tiếp tục sụt giảm.
- Khi doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ có thể ảnh hưởng tới tâm lý của các nhà đầu tư khiến họ cảm thấy rằng tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp đang giảm, từ đó mất niềm tin của cổ đông cũng như nhà đầu tư.
Mục đích doanh nghiệp việc mua/bán cổ phiếu quỹ
Doanh nghiệp sẽ thực hiện mua, bán lại cổ phiếu trên thị trường với nhiều mục đích khác nhau:
Khi doanh nghiệp thực hiện mua cổ phiếu là việc họ đứng ra đảm bảo lợi ích cho cổ đông, nó cũng giống như một lời cam kết của doanh nghiệp với cổ đông khi giá cổ phiếu đi xuống và họ sẵn sàng mua vào, tạo động lực cho thị trường và tạo động lực tăng giá cho cổ phiếu.
Ngoài ra doanh nghiệp thực hiện mua lại cổ phiếu bằng nguồn vốn của mình giống như một khoản đầu tư, khi họ là người hiểu rõ nhất và nắm nhiều thông tin nhất về triển vọng và tình hình kinh doanh của công ty. Khi doanh nghiệp thực hiện mua vào cổ phiếu quỹ có thể coi là một tín hiệu tốt vì doanh nghiệp sẵn sàng mua giá hiện tại.
- Ngoài ra việc mua lại cổ phiếu trên thị trường có thể làm tăng chỉ số EPS của doanh nghiệp lên.
Một số lưu ý khi đầu tư Cổ phiếu quỹ
Một nhà đầu tư cần phải am hiểu về thị trường cùng với các loại cổ phiếu, đồng thời am hiểu về các quy tắc thực hiện trong giao dịch chứng khoán. Trong đó, để giao dịch cổ phiếu quỹ các nhà đầu tư cần lưu ý một số vấn đề sau đây:
Khi giao dịch cổ phiếu quỹ doanh nghiệp cần cân nhắc đến lợi ích và quyền của tất cả các cổ đông. Từ đó hạn chế được việc mất cân bằng lợi ích như người phải mua với giá quá cao người khác lại mua với giá quá rẻ.
Khi có sự đồng ý của đại hội đồng cổ đông cổ phiếu quỹ có thể hoàn toàn được hủy bỏ nhằm mục đích làm giảm vốn điều lệ.
Cổ phiếu quỹ có thể được phát hành bất cứ lúc nào vì nó cũng được xem tương tự như một loại cổ phiếu chưa được phát hành.
Một doanh nghiệp mua lại cổ phiếu quỹ sẽ làm giảm một lượng vốn nhất định. Do đó, chủ công ty cần phải đưa ra những phương án dự phòng cần thiết và có tính toán kỹ càng về sự sụt giảm này. Từ đó, không làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh doanh nghiệp.
Khép lại phiên giao dịch ngày 13/4/2023, mã PGT đóng cửa với mức giá 3,000 VNĐ./